Potencjał agrofotowoltaiki

Część 1. artykułu "AGRO-PV: Ważne ogniwo łączące rolnictwo i energetykę?"

Mariusz Sygnowski
inżynier ekolog

Można pokusić się o stwierdzenie, że agrofotowoltaika ma szansę stać się w Polsce ważnym ogniwem łączącym rolnictwo i energetykę. Dlaczego?

Agrofotowoltaika (inaczej fotowoltaika rolnicza lub Agri-PV) jest rozumiana jako jednoczesne wykorzystanie gruntów pod uprawę rolniczą oraz produkcję energii ze Słońca. Jednak przedrostek -Agro to coś więcej, bowiem obejmuje on po prostu połączenie infrastruktury rolniczej z instalacją fotowoltaiczną. Ta gałąź fotowoltaiki w Polsce ma jeszcze charakter niszowy, jednak na świecie i w Europie zyskuje na popularności.

W Polsce rolnictwo jest bardzo ważnym sektorem gospodarki. Dla przykładu, grunty rolne na świecie stanowią średnio 39%, a w Europie 28% w strukturze użytkowania gruntów. W Polsce wykorzystanie gruntów na cele rolnicze stanowi aż 47% (14 37 000 ha), z czego uprawy stanowią 73 % (10 707 000 ha), następnie użytki zielone ok. 22% (3 185 000 ha) oraz sady ok. 2% (301 000 ha).1

Rosnące światowe zapotrzebowanie na żywność oraz energię elektryczną, wymusza rozwój rolnictwa fotowoltaicznego. Jest to droga do zachowania cennych gruntów rolnych i zabezpieczenia produkcji żywności bez nadwyrężania systemu energetycznego.

Szacuje się, że wdrożenie Agri-PV na zaledwie 1% światowych gruntów uprawnych może pomóc w zaspokojeniu całkowitego światowego zapotrzebowania na energię.2 Od 2014 r. na całym świecie wdrożono około 2800 systemów Agri-PV o łącznej mocy około 2,9 GWp. Sektor ten dynamicznie rozwija się w Japonii, Korei Południowej i Chinach, gdzie ramy regulacyjne i systemy wsparcia istnieją już od kilku lat.3

Potencjał rolnictwa fotowoltaicznego w Europie jest ogromny. Jego zdolność techniczną szacuje się na ponad 700 GW, przy założeniu rozmieszczenia rolnictwa fotowoltaicznego tylko na 1% gruntów ornych UE. Jednak rozwój rolnictwa-PV jest zróżnicowany w państwach członkowskich UE. Największy wzrost tego typu inwestycji odnotowuje obecnie Francja (48 zainstalowanych projektów tylko w 2020r.).4

Rozwój Agri-PV w Europie może sprawić, że europejski przemysł fotowoltaiczny stanie się światowym liderem w tym szybko rozwijającym się segmencie rynku.

Aby UE mogła wykorzystać swój potencjał niezbędne są europejskie wytyczne stymulujące rozwój sektora.

Rolnictwo fotowoltaiczne ma znaczny potencjał w Polsce, zarówno ze względu na strukturę wykorzystania gruntów, jak i zachodzące zmiany klimatyczne. Polscy rolnicy coraz częściej muszą zmagać się ze skutkami często skrajnych i ekstremalnych zjawisk pogodowych jak np.  fale upałów, gwałtowne ulewy, czy silny wiatr z tornadami włącznie.

Innym czynnikiem wpływającym na coraz większe zainteresowanie Agri-PV są założenia Komisji Europejskiej zawarte w pakiecie „Fit for 55”, które prognozują zainstalowaną moc OZE w Polsce docelowo na poziomie 44 GW do 2030 r. 5

Wykorzystanie Agri-PV pozwala na uzyskiwanie synergii między energetyką, a rolnictwem - wytworzenie taniej energii elektrycznej ze słońca, jednocześnie umożliwiając prowadzenie opłacalnej działalności rolniczej. Dodatkowo takie projekty wspierają rozwój społeczności wiejskich poprzez napędzanie inwestycji i tworzenie miejsc pracy na obszarach wiejskich.

W połączeniu rolnictwa i fotowoltaiki istnieje duża różnorodność. Panele słoneczne mogą być zainstalowane zarówno nad uprawami, jak i rzędowo między nimi, pełniąc szereg różnych funkcji.

Typ Agri-PV

Działalność rolnicza

Instalacje naziemne

Wypas, pszczelarstwo, ogrodnictwo

Instalacje pionowe

Wypas lub ogrodnictwo

Instalacje stałe podwyższone

Uprawy polowe, uprawa winorośli, sadownictwo, hodowla, wypas

Instalacje dynamiczne podwyższone

Uprawa winorośli, sadownictwo, ogrodnictwo

Szklarnie fotowoltaiczne

Sadownictwo, ogrodnictwo

PV na budynkach

Hodowla, hodowla ryb, magazynowanie, maszyny rolnicze

PV pływające

Hodowla ryb

Inne rozwiązania Agri-PV

Rampy nawadniające, maszyny

Tabela 1. Rozwiązania PV w zależności od działalności rolniczej.6


  1. Główny Urząd Statystyczny / Obszary tematyczne / Rolnictwo. Leśnictwo / PSR 2020 / Powszechny Spis Rolny 2020. Raport z wyników www.stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rolnictwo-lesnictwo/psr-2020/informacja-o-wstepnych-wynikach-powszechnego-spisu-rolnego-2020,1,1.html
  2. Adeh, Good, Calaf, & Higgins (2019). “Solar PV Power Potential is Greatest Over Croplands”. Scientific Reports volume 9 (2019). Online. Available at: www.nature.com/articles/s41598-019-47803-3
  3. www.tecsol.blogs.com/mon_weblog/2022/03/intersolar-europe-2022-technologies-et-projets-photovoltaïques-innovants-pour-lagriculture.html
  4. Schindele et al. (2020) „Implementation of agrophotovoltaics: Techno-economic analysis of the price-performance ratio and its policy implications”. Applied Energy Volume 265 (2020). Online. Available at: https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2020.114737
  5. Excel files for MIX scenario (europa.eu) www.energy.ec.europa.eu/excel-files-mix-scenario_en
  6. Agri-PV: How solar enables the clean Energy transition in rural areas”, Briefing paper, september 2020, Solar Power Europe