Perspektywy rozwoju rynku magazynowania energii w Polsce

Monika Ciaś

Inżynier ekolog

Perspektywy rozwoju rynku magazynowania energii w Polsce

1. Wprowadzenie do magazynowania energii i jego rola w transformacji energetycznej

   Czym jest magazynowanie energii?

   Definicję magazynowania energii określa ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (art. 3, pkt. 59). Magazynowanie energii to proces odroczenia końcowego zużycia energii elektrycznej lub przetworzenia energii elektrycznej pobranej z sieci (lub wytworzonej przez jednostkę wytwórczą) do innej postaci energii, a następnie przechowanie tej energii i ponowne jej przetworzenie na energię elektryczną.

   Dlaczego magazynowanie energii staje się kluczowym elementem w nowoczesnym systemie energetycznym?

   Jednym z głównych zadań magazynowania energii jest integracja pogodozależnych odnawialnych źródeł energii, takich jak energia słoneczna i wiatrowa z resztą sieci. Dodatkowo, magazyny energii mogą pełnić wiele funkcji, które poprawiają elastyczność i bezpieczeństwo całego systemu, m. in. stanowić zasilanie awaryjne, redukować szczytowe zapotrzebowanie na energię czy dostarczać usługi sieciowe.

   Obecnie Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) realizują dynamiczną transformację, w której magazyny są postrzegane jako kluczowy element przyszłego, stabilnego systemu elektroenergetycznego. PSE aktywnie włącza magazyny energii w swoje strategiczne plany i działania. Spółka otwarcie deklaruje, że potrzebuje dużych mocy w magazynach energii. Wykazano, że potrzeba nawet 10 GW w magazynach energii, aby sprostać wyzwaniom transformacji.^[i] Polskie Sieci Elektroenergetyczne podejmują konkretne kroki w celu integracji magazynów energii w systemie. Operator wydał już warunki przyłączenia dla magazynów energii o łącznej mocy powyżej 30 GW.
   W praktyce świadczy to o rosnącym zainteresowaniu inwestorów i rozwoju rynku magazynowania energii w Polsce.

2. Analiza obecnego stanu rynku magazynowania energii w Polsce

   Diagnoza aktualnej sytuacji – jakie typy magazynów energii są obecne w Polsce?

   Zgodnie z art. 43g ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne, operator systemu przesyłowego lub dystrybucyjnego prowadzi rejestr magazynów energii elektrycznej przyłączonych do sieci przesyłowej stanowiących jej część lub wchodzących w skład jednostki wytwórczej lub instalacji odbiorcy końcowego przyłączonej do tej sieci. Wpisowi do Rejestru podlegają magazyny energii elektrycznej o łącznej mocy zainstalowanej większej niż 50 kW.

   Z przeprowadzonej analizy rejestrów istniejących magazynów energii z  30.07.2025 r. wynika, że magazyny wskazane zostały w rejestrach 7 największych Operatorów Systemu Dystrybucyjnego (OSD) i Operatorów Systemu Przesyłowego (OSP). W rejestrach ujęto 16 magazynów energii o łącznej mocy zainstalowanej 1,47 GW, w tym jedynie 16,38 MW to magazyny bateryjne, pozostałe 1,45 GW to elektrownie szczytowo-pompowe.

   Poniższa tabela przedstawia dane z rejestru magazynów energii poszczególnych operatorów dystrybucyjnych i przesyłowych. Zdecydowana większość istniejących magazynów bateryjnych wykorzystuje technologię litowo-jonowe.

   Tabela 1 Dane z rejestru magazynów energii operatorów OSD i OSP

   Operator	Liczba magazynów	Moc zainstalowana kW
   Polskie Sieci Elektroenergetyczne S. A.	2	1 250 600
   PGE Dystrybucja S. A.	2	200 748
   Tauron Dystrybucja S. A.	4	1 400
   Energa Operator S. A.	6	7 322
   Enea Operator Sp. z o. o.	0	0
   Stoen Operator Sp. z o. o.	1	70
   PGE Energetyka Kolejowa S. A.	1	5 500
   Łącznie	16	1 465 640

   Analiza kluczowych interesariuszy rynku magazynowania energii

   Rynek magazynowania energii jest złożony i obejmuje szeroki wachlarz podmiotów, które mają różne motywacje. Interesariusze rynku magazynowania energii to m. in. prosumenci, operatorzy systemów przesyłowych i dystrybucyjnych, wytwórcy i deweloperzy OZE, producenci i dostawcy technologii, inwestorzy finansowi ( np. fundusze inwestycyjne i banki), organy rządowe, instytucje badawczo- rozwojowe
   i uczelnie. Poniżej wybrani uczestnicy rynku magazynowania energii w Polsce i ich plany w kontekście rozwoju tego segmentu rynku energii.

   • PGE Polska Grupa Energetyczna, w swojej strategii do 2035 roku przedstawia ambitne plany, które obejmują nowe magazyny o łącznej pojemności ponad 10 000 MWh. Obecnie najbardziej zaawansowaną inwestycją z segmentu magazynowania w Grupie PGE jest Magazyn Energii Elektrycznej Żarnowiec
     o mocy 262 MW i pojemności ok. 981 MWh, który zostanie przekazany do eksploatacji w 2027 roku.^[ii]
   • Tauron ma już w swoim portfelu projekty magazynów energii o łącznej mocy 277 MW, które uzyskały wsparcie w ramach rynku mocy.^[iii] Operator ten planuje w magazynach energii i elektrowniach szczytowo-pompowych osiągnąć moc zainstalowaną 0,7 GW do 2030 i 1,4 GW do 2035.
   • Enea przewiduje budowę magazynów energii o łącznej mocy ponad 1,3 GW do 2035 roku.^[iv] Aktualnie najbardziej zaawansowany jest projekt budowy kontenerowej instalacji magazynowania energii elektrycznej w technologii litowo-jonowej o mocy 8 MW i pojemności 8 MWh w woj. wielkopolskim. Budowę magazynu energii Enea Operator planuje zakończyć w 2026 r.^[v] Inwestycja zostanie zrealizowana w ramach programu priorytetowego „Wsparcie wykorzystania magazynów oraz innych urządzeń na cele stabilizacji sieci – program dla Operatorów Sieci Dystrybucyjnej”.^[vi]
   • Stoen Operator planuje budowę 10 magazynów energii w Warszawie. Każdy z nich będzie miał moc około 150 kW i pojemność 200 kWh, co daje łączną moc 1,5 MW i pojemność 2 MWh. Magazyny te będą miały na celu stabilizację sieci w miejscach o dużej penetracji fotowoltaiki. ^[vii] Zakończenie inwestycji zaplanowano na rok 2027.
   • PGE Energetyka Kolejowa S. A. eksploatuje  od 2021 jeden z największych w Europie trakcyjny magazyn energii o mocy 5,5 MW w miejscowości Garbce niedaleko Żmigrodu (województwo dolnośląskie) Docelowo zaplanowano zbudować ok. 300 instalacji podobnych do tej powstałej w Garbcach^[viii]
   • Grupa Orlen w swojej strategii do roku 2035 zapowiada rozwój instalacji BESS, z celem osiągnięcia do 2035 roku docelowej mocy 1,4 GW.^[ix]

3. Dane statystyczne dotyczące planowanych inwestycji

   Według danych pochodzących z opracowania PSE – ,,Informacja na temat magazynów energii elektrycznej, systemów dystrybucyjnych i instalacji odbiorczych planowanych do przyłączenia do sieci przesyłowej” (stan na dzień 30 czerwca 2025 r.) wydano warunki przyłączenia dla magazynów wolnostojących o mocy 32 GW. Wykres poniżej przedstawia narastająco łączną moc [MW] wydanych przez PSE warunków przyłączenia w poszczególnych latach.

   Wykres 1 Łączna moc wydanych warunków przyłączenia dla magazynów energii [MW]

   

4. Kluczowe czynniki kształtujące przyszłość magazynowania energii

   Mimo wprowadzanych pozytywnych zmian, rynek magazynowania energii wciąż napotyka na bariery, m. in.
   w kwestiach regulacyjnych i finansowych. Chociaż rynek mocy wspiera rozwój magazynów energii, nadal brakuje długoterminowych, stabilnych perspektyw rozwoju, które dawałyby inwestorom pewność co do opłacalności projektów. Dodatkowo, inwestycje w wielkoskalowe magazyny energii są wciąż bardzo kosztochłonne, a ich biznesowa opłacalność zależy od wielu czynników, w tym cen energii i warunków rynkowych

   Rozwój technologii baterii litowo-jonowych, kluczowego elementu stacjonarnych systemów magazynowania energii, ma istotny wpływ na rozwój rynku magazynowania energii. Najważniejszym czynnikiem, który napędza rozwój rynku magazynowania energii jest obserwowany na rynku gwałtowny spadek cen baterii LI-ion, który w ciągu ostatniej dekady wyniósł ponad 90%. Zgodnie z danymi Bloomberg New Energy Finance, średnia cena zmniejszyła się z ponad 1500 $/ kWh w 2010 roku do około 97 $/ kWh w 2024 roku.^[x] W stosunku do roku 2023, ceny baterii spadły aż o 20 procent. Ten trend napędzany jest przez innowacje technologiczne oraz wzrost liczby producentów, zwłaszcza w Chinach. Niższe koszty sprawiły, że magazyny energii stały się ekonomicznie dostępne, nie tylko dla dużych projektów sieciowych.

   Wykres 2 Średnie ceny baterii Li-on - BloombergNEF

   

   Mimo dominacji, przed technologią litowo- jonową wciąż stoją wyzwania, takie jak kwestie bezpieczeństwa (w tym informatycznego), a także konieczność pozyskiwania krytycznych surowców ( lit, kobalt, nikiel). Dlatego na całym świecie trwają intensywne badania nad rozwojem technologii alternatywnych, nie mniej jednak to właśnie rozwój baterii Li-on umożliwił masowe wdrożenie magazynowania energii, tworząc solidne fundamenty do globalnej transformacji energetycznej.

   Główne cele klimatyczne w kontekście rozwoju magazynowania energii to dekarbonizacja gospodarki i osiągnięcie neutralności klimatycznej co nie jest możliwe bez integracji pogodozależnych odnawialnych źródeł energii. Unia Europejska w ramach Europejskiego Zielonego Ładu i pakietu ,,Fit for 55” postawiła ambitne cele, które bezpośrednio promują rozwój magazynowania energii.

   • Redukcja emisji o 55% do 2023 r.: Aby osiągnąć ten cel UE musi radykalnie zwiększyć udział OZE. Magazyny energii stają się niezbędne do bilansowania sieci i efektywnego wykorzystania energii słonecznej i wiatrowej.
   • Neutralność klimatyczna do 2050 roku.: W pełni zdekarbonizowany system energetyczny oparty na OZE wymaga ogromnych mocy magazynowania. Komisja Europejska szacuje, że do 2050 roku możliwości magazynowania energii w UE mogą wymagać sześciokrotnego wzrostu

   UE wprowadziła regulacje i programy wsparcia aby zachęcić do inwestycji, na przykład zatwierdzając polski program o wartości 1,2 mld euro na finansowanie magazynów energii.^[xi]

   Polska polityka energetyczna, dostosowując się do celów unijnych również postrzega magazynowanie energii jako strategiczny priorytet. Według PEP2040 rozwój technologii magazynowania energii będzie mieć ogromne znaczenie dla zwiększenia elastyczności systemu elektroenergetycznego. Jest to szczególnie istotne również dla zwiększenia możliwości integracji OZE w systemie, gdyż pozwoli to na przesunięcie profilu produkcji energii elektrycznej w ciągu doby.^[xii]

   Warto też zwrócić uwagę na rosnący wzrost zainteresowania magazynami energii w sektorze przemysłowym oraz wśród prosumentów. Wynika to przede wszystkich z kilku czynników: rosnących cen energii, rozwoju i spadku cen technologii, dynamicznego rozwoju odnawialnych źródeł energii. Dla prosumentów magazyny energii stały się atrakcyjne głównie z powodu zmiany systemu rozliczeń, tzw. net-billing. który zastąpił wcześniejszy net-mettering. Magazyn energii pozwala prosumentom maksymalizować autokonsumpcję, optymalizować koszty energii, zwiększyć niezależność energetyczną. Dla firm i zakładów przemysłowych magazynowanie energii to narzędzie do optymalizacji kosztów i zwiększenia stabilności energetycznej. Kluczowe motory wzrostu zainteresowania to arbitraż cenowy, redukcja opłat za moc umowną, zasilanie awaryjne, integracja z OZE, usługi elastyczności, udział w rynku mocy.

5. Perspektywy rozwoju rynku magazynowania energii

Wykres poniżej przedstawia możliwe scenariusze rozwoju rynku magazynów energii w Polsce - scenariusz bazowy WEM (ang. With existing measures) i przyśpieszonego rozwoju WAM (ang. With additional measures) . Wykres opracowano na podstawie danych z Projektu aktualizacji Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. z perspektywą do 2040 r.

Wykres 3 Moc magazynów energii w Polsce kolejnych latach w scenariuszu WEM i WAM

Według scenariusza WAM moc magazynów energii w 2040 roku powinna wynieść 8,5 GW, natomiast według scenariusza WEM będzie to 5,1 GW. W pracach prognostycznych do niniejszego scenariusza odnotowano niepewność co do tempa przyrostu mocy w elektrowniach szczytowo-pompowych oraz magazynach elektrochemicznych, w szczególności do 2030 r. Do kompleksowych analiz przyjęto ostrożnościowe podejście. Przyjmuje się możliwość wyższego przyrostu mocy zainstalowanej w magazynach energii, np. na bazie zawartych umów mocowych (wg stanu na I poł. 2025 r. wielkość zakontraktowanej mocy osiągalnej w magazynach do roku 2029 wynosiła ok. 6 GW).^[xiii]

Podsumowanie i wnioski

Udział magazynów energii w transformacji energetycznej jest niezbędny, aby zapewnić stabilność, bezpieczeństwo i efektywność energetyczną w erze dekarbonizacji. Polskie Sieci Energetyczne wydały już warunki przyłączenia dla wolnostojących magazynów energii na moc łącznie przekraczającą 30 GW.^[xiv] Według PSE potrzeba nawet 10 GW w magazynach energii aby sprostać wyzwaniom transformacji. W rejestrach istniejących magazynów energii operatorów energetycznych ujęto 16 magazynów energii o łącznej mocy zainstalowanej 1,47 GW, w tym jedynie 16,38 MW to magazyny bateryjne, pozostałe 1,45 GW to elektrownie szczytowo- pompowe. W ramach Projektu Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. z perspektywą do 2040 r. opracowane zostały dwa scenariusze rozwoju magazynów energii w Polsce. Scenariusz przyśpieszonego rozwoju WAM zakłada, że moc magazynów energii w 2040 roku powinna wynieść 8,5 GW, natomiast według scenariusza bazowego WEM będzie to 5,1 GW.

Magazynowanie energii jest nie tylko koniecznością, ale również szansą na stworzenie nowoczesnego,  elastycznego i zrównoważonego systemu elektroenergetycznego. Rozwój magazynowania energii w Polsce odbywa się na wielu płaszczyznach – od małych domowych instalacji po wielkoskalowe projekty sieciowe. Jest to proces kompleksowy, napędzany przez potrzeby konsumentów jak i konieczność zapewnienia stabilności
i bezpieczeństwa krajowego systemu elektroenergetycznego.